Matsfyrirtækið Standard & Poor's, skýrði frá því fyrir síðustu helgi aðþað hefði breytt horfum á lánshæfi Íslands úr neikvæðum í stöðugar. Umleið staðfesti fyrirtækið lánshæfiseinkunnir Íslands, bæði einkunnina AA+/A-1+fyrir lán í íslenskum krónum og A+/A-1+ fyrir lán í erlendri mynt. Standard& Poor's sagði í frétt sinni 15. nóvember sl. breytinguna á horfunumendurspegla bætta ytri stöðu íslenska þjóðarbúsins, árangur sem náðst hefði ísölu ríkisbankanna og áframhaldandi góða afkomu bankanna að afloknu skeiði semeinkennst hefði af útlánaþenslu.
Í frétt Standard & Poor's segir meðal annars að eftir nokkurra áratímabil mikils vaxtar innlendrar eftirspurnar hafi viðskiptahalli þjóðarbúsinsnáð 10% af vergri landsframleiðslu á árinu 2000. Erlend lausafjárstaða versnaðieinnig vegna fjármagnsstreymis úr landi til fjárfestinga erlendis.Gjaldeyrisforði Seðlabankans minnkaði í viðleitni við að verja gengi krónunnaráður en horfið var frá fastgengisstefnu í mars á síðasta ári. Ytri staðaþjóðarbúsins hefur batnað verulega frá þeim tíma. Standard & Poor's reiknarmeð að jöfnuður verði í viðskiptum við útlönd bæði þetta ár og næsta, en búastmegi við lítilsháttar halla á árinu 2004, en þá muni innflutningur aukast í taktvið innlenda eftirspurn eftir mikinn samdrátt á árunum 2001 og 2002. SeðlabankiÍslands vinnur að því að efla gjaldeyrisstöðu sína til að bæta erlendalausafjárstöðu.
Bankarnir, sem fjármögnuðu viðskiptahallann með erlendum lántökum fram aðárinu 2001, komu ágætlega út úr aðlögun hagkerfisins eftir mikla útlánaþenslu.Fram til þessa hafa rekstrarvísbendingar verið jákvæðar og gæði útlána ogstyrkur bankastarfseminnar gefur til kynna að tekjur bankanna nægi vel til aðmæta útlánatapi sem hugsanlega kynni enn að leiða af snarpri hjöðnun hagvaxtar áárinu 2002. Gert er ráð fyrir að hlutfall hreinna erlendra skulda oggjaldeyristekna þjóðarbúsins nái jafnvægi við um 100% af erlendum tekjumþjóðarbúsins í náinni framtíð. Það hlutfall fór hæst í 125% á árinu 2000.Niðurstöður úr rekstri bankanna á fyrstu níu mánuðum ársins benda til góðrarafkomu sem dregur úr líkum á að til fjárskuldbindinga komi af hálfu hinsopinbera vegna þeirra.
Ríkisstjórnin hefur náð góðum árangri við sölu á hlut sínum í ríkisbönkunum.Í október samdi einkavæðingarnefnd við íslenska fjárfesta um sölu á 45,8%eignarhlut ríkisins í Landsbankanum fyrir 12,3 milljarða íslenskra króna (138milljónir Bandaríkjadala) eða sem svarar 1,5% af áætlaðri landsframleiðslu áárinu 2003. Búist er við að ríkið selji með tímanum þau 2,5% sem eftir standa íLandsbankanum. Sölu á 46,6% hlut ríkisins í Búnaðarbankanum gæti og verið lokiðí lok þessa árs. Áætlað söluverð er 10-12 milljarðar króna. Með sölu á hlutsínum í Búnaðarbankanum ljúka stjórnvöld beinni þátttöku íviðskiptabankastarfsemi.
Vegna tekna af einkavæðingu mun hlutfall skulda ríkissjóðs lækka í 41% aflandsframleiðslu á árinu 2003. Skuldahlutfallið var 47% á árinu 2001 íkjölfar þess að krónan lækkaði verulega eftir að horfið var fráfastgengisstefnu.
Mat fyrirtækisins um stöðugar horfur byggist á að meira jafnvægi ríkir nú íhagkerfinu. Sterk staða ríkisfjármála og mikill sveigjanleiki í hagkerfinu vegaupp þrönga lausafjárstöðu sem þó fer batnandi. Að sögn fyrirtækisins gætumeiriháttar breytingar til hins verra á erlendri stöðu þjóðarbúsins eðavísbendingar um lakari stöðu fjármálageirans haft neikvæð áhrif álánshæfismatið. Aftur á móti gæti enn betri staða ríkisfjármála eða bætt ytristaða þjóðarbúsins leitt til frekari hækkunar á lánshæfismatinu íframtíðinni.
Nánari upplýsingar veita Birgir Ísl. Gunnarsson formaður bankastjórnarSeðlabanka Íslands og Jón Þ. Sigurgeirsson framkvæmdastjóri alþjóðasviðs bankansí síma 569-9600.
Nr. 41/2002
18. nóvember 2002