Á árinu 2002 var 0,6 milljarða króna afgangur á viðskiptajöfnuði við útlönd. Á árinu 2001 var 29 milljarða króna halli og 69 milljarða króna halli á árinu 2000. Á fjórða ársfjórðungi 2002 var viðskiptahallinn 0,9 milljarðar króna samanborið við 6,9 milljarða króna afgang á sama fjórðungi 2001. Útflutningur vöru og þjónustu jókst um 4,3% frá fyrra ári en innflutningur minnkaði um 1,6%, hvort tveggja reiknað á föstu gengi . Hallinn á þáttatekjum (laun, vextir og arður af fjárfestingu) nam 14,3 milljörðum króna á árinu 2002 samanborið við 24,4 milljarða króna halla árið áður. Lægri skuldastaða og vaxtalækkun á erlendum lánamörkuðum olli þessum bata ásamt auknum arði af erlendum fjárfestingum Íslendinga. Tekið skal fram að breyting á markaðsvirði verðbréfa er ekki talin til ávöxtunar þeirra heldur einungis vaxtagreiðslur af skuldabréfum og arðgreiðslur af hlutafé. Rekstrarhagnaður fyrirtækja þar sem um beina fjárfestingu er að ræða (yfir 10% eignaraðild) telst til tekna hjá fjárfestum á því ári sem hann fellur til og endurfjárfestur er í fyrirtækinu. Rekstrarframlög til landsins voru 1,1 milljarði króna meiri en framlög til útlanda.
Greiðslujöfnuður við útlönd í milljörðum króna
Október-
desember
Janúar-
desember
2001
2002
2001
2002
Viðskiptajöfnuður
6,9
-0,9
-29,0
0,6
Útflutningur vöru og þjónustu
82,7
72,1
303,6
307,3
Innflutningur vöru og þjónustu
-73,5
-71,1
-307,3
-293,5
Þáttatekjur og framlög, nettó
-2,3
-1,8
-25,4
-13,2
Fjármagnsjöfnuður
3,9
-4,1
32,0
-5,3
Hreyfingar án forða
2,6
-15,1
26,8
0,5
Gjaldeyrisforði (aukning)
1,3
11,0
4,8
-5,7
Skekkjur og vantalið nettó
-10,8
5,0
-3,0
4,7
Á móti þessu fjárútstreymi koma fjárfestingar erlendra aðila á Íslandi og erlendar lántökur í formi skuldabréfa og erlendra bankalána. Skuldabréfin voru aðallega gefin út á erlendum mörkuðum en erlendir aðilar keyptu skuldabréf sem útgefin eru hér á landi fyrir ríflega 10 milljarða króna á árinu 2002. Samtals var innstreymi áhættufjármagns erlendra aðila til landsins um 13 milljarðar króna og hreint fjárinnstreymi vegna skuldabréfa, lána og annarra peningalegra skulda nam 76 milljörðum króna á árinu 2002.
Nr. 6/2003
6. mars 2003