Á árinu 2002 var 0,6 milljarða króna afgangur á viðskiptajöfnuði við útlönd. Á árinu 2001 var 29 milljarða króna halli og 69 milljarða króna halli á árinu 2000. Á fjórða ársfjórðungi 2002 var viðskiptahallinn 0,9 milljarðar króna samanborið við 6,9 milljarða króna afgang á sama fjórðungi 2001. Útflutningur vöru og þjónustu jókst um 4,3% frá fyrra ári en innflutningur minnkaði um 1,6%, hvort tveggja reiknað á föstu gengi . Hallinn á þáttatekjum (laun, vextir og arður af fjárfestingu) nam 14,3 milljörðum króna á árinu 2002 samanborið við 24,4 milljarða króna halla árið áður. Lægri skuldastaða og vaxtalækkun á erlendum lánamörkuðum olli þessum bata ásamt auknum arði af erlendum fjárfestingum Íslendinga. Tekið skal fram að breyting á markaðsvirði verðbréfa er ekki talin til ávöxtunar þeirra heldur einungis vaxtagreiðslur af skuldabréfum og arðgreiðslur af hlutafé. Rekstrarhagnaður fyrirtækja þar sem um beina fjárfestingu er að ræða (yfir 10% eignaraðild) telst til tekna hjá fjárfestum á því ári sem hann fellur til og endurfjárfestur er í fyrirtækinu. Rekstrarframlög til landsins voru 1,1 milljarði króna meiri en framlög til útlanda.
Greiðslujöfnuður við útlönd í milljörðum króna
| Október- | desember | Janúar- | desember | ||
|---|---|---|---|---|---|
2001 | 2002 | 2001 | 2002 | ||
Viðskiptajöfnuður | 6,9 | -0,9 | -29 | 0,6 | |
Útflutningur vöru og þjónustu | 82,7 | 72,1 | 303,6 | 307,3 | |
Innflutningur vöru og þjónustu | -73,5 | -71,1 | -307,3 | -293,5 | |
Þáttatekjur og framlög, nettó | -2,3 | -1,8 | -25,4 | -13,2 | |
Fjármagnsjöfnuður | 3,9 | -4,1 | 32 | -5,3 | |
Hreyfingar án forða | 2,6 | -15,1 | 26,8 | 0,5 | |
Gjaldeyrisforði (aukning) | 1,3 | 11 | 4,8 | -5,7 | |
Skekkjur og vantalið nettó | -10,8 | 5 | -3 | 4,7 | |
Á móti þessu fjárútstreymi koma fjárfestingar erlendra aðila á Íslandi og erlendar lántökur í formi skuldabréfa og erlendra bankalána. Skuldabréfin voru aðallega gefin út á erlendum mörkuðum en erlendir aðilar keyptu skuldabréf sem útgefin eru hér á landi fyrir ríflega 10 milljarða króna á árinu 2002. Samtals var innstreymi áhættufjármagns erlendra aðila til landsins um 13 milljarðar króna og hreint fjárinnstreymi vegna skuldabréfa, lána og annarra peningalegra skulda nam 76 milljörðum króna á árinu 2002.
Nr. 6/2003
6. mars 2003