Greiðslumiðlun 2025

Greiðslumiðlun gegnir lykilhlutverki í efnahagsstarfseminni í landinu þar sem hún gerir almenningi, fyrirtækjum og hinu opinbera kleift að eiga viðskipti sín á milli. Seðlabankinn hefur það lögbundna hlutverk að stuðla að virku og öruggu fjármálakerfi, þ.m.t. greiðslumiðlun í landinu og við útlönd. Með vísan til þessa leggur bankinn áherslu á að fylgjast grannt með innviðum greiðslumiðlunar sem eru mikilvægir fyrir öryggi fjármálakerfisins og fjármálastöðugleika. Samkvæmt stefnu sem Seðlabankinn hefur birt um fjármálainnviði eru þeir flokkaðir í kerfislega mikilvæga fjármálainnviði, kjarnainnviði og aðra fjármálainnviði. Áhersla bankans mun áfram beinast að því að hafa vandaða yfirsýn yfir kerfislega mikilvæga fjármálainnviði en með tilkomu stefnunnar verður einnig lögð áhersla að fylgjast með kjarnainnviðum greiðslumiðlunar. Yfirsýnin mun í öllum aðalatriðum byggjast á alþjóðlegum viðmiðum og stöðlum.

Greiðslumiðlun hér á landi fer fyrst og fremst fram með rafrænum hætti þar sem greiðslukort og millifærslur eru algengasti greiðslumátinn. Rekstur greiðslumiðlunarkerfa hefur almennt gengið vel að undanförnu og truflanir á greiðslum og uppgjöri verðbréfaviðskipta eru sjaldgæfar. Unnið er að mati á millibankagreiðslukerfi Seðlabankans með hliðsjón af viðmiðum PFMI-kjarnareglnanna og er áætlað að því ljúki fyrir árslok.

Rekstraráhætta í greiðslumiðlun fer vaxandi, m.a. vegna tækninýjunga, fjölgunar tilrauna til netárása og netsvika. Seðlabankinn hefur lagt aukna áherslu á rekstraröryggi og viðnámsþrótt greiðslumiðlunar meðal annars í ljósi vaxandi netógnar og viðsjárverðra tíma á alþjóðavettvangi. Í samstarfi við innlánsstofnanir hefur bankinn unnið að innleiðingu á miðlægum innvið fyrir greiðslubeiðnir sem yrði bæði óháður erlendu eignarhaldi og innviðum. Með aðstoð smáforrits í síma yrði unnt að nota hinn nýja innvið til að inna af hendi greiðslur í verslunum og hjá þjónustufyrirtækjum. Til að auka viðnámsþrótt hefur bankinn að auki haft til skoðunar lausn sem gerði kleift að greiða með greiðslukortum á sölustöðum án þess að nettenging væri virk eða til staðar. Halda þarf áfram að samræma viðbrögð og samskipti opinberra aðila, einkum í neyðartilvikum.

Seðlabankinn fylgist náið með alþjóðlegri þróun á sviði greiðslumiðlunar og fjármálainnviða til að stuðla enn frekar að framþróun á þessu sviði hér á landi og bestu framkvæmd. Markmiðið er að efla skilvirkni og öryggi fjármálakerfisins og þar með að stuðla að fjármálastöðugleika. Seðlabankinn hefur skrifað undir viljayfirlýsingu gagnvart Seðlabanka Evrópu um mögulega notkun á TARGET-þjónustunum T2 og TIPS hér á landi. Nú stendur yfir hagkvæmnismat þar sem m.a. er leitast við að greina hvernig TARGET-þjónusturnar geti eflt viðnámsþrótt og öryggi greiðslumiðlunar hér á landi. Viljayfirlýsingin felur ekki í sér skuldbindingu Seðlabankans til að taka þjónusturnar í notkun. Gert er ráð fyrir að hagkvæmnimatinu fyrir TIPS ljúki haustið 2025. Í kjölfarið verður tekin ákvörðun um næstu skref.