Seðlabanki Íslands hefur gefið út rannsóknarritgerðina „Extracting inflation expectations and risk premia from the breakeven inflation rate in Iceland“ eftir Þórarinn G. Pétursson, aðalhagfræðing Seðlabankans.

Mismunur ávöxtunar á hefðbundnu óverðtryggðu skuldabréfi og sambærilegu verðtryggðu skuldabréfi – það sem jafnan er kallað verðbólguálag – er algengur mælikvarði á verðbólguvæntingar fjárfesta. En vaxtamunurinn inniheldur einnig tvenns konar áhættuþóknun sem getur gert verðbólguálagið að skekktu mati á verðbólguvæntingum. Í þessari grein eru undirliggjandi verðbólguvæntingar og áhættuþóknanir fjárfesta fyrir verðbólgu- og seljanleikaáhættu metnar út frá tveggja ára verðbólguálagi á Íslandi. Hinar metnu tveggja ára verðbólguvæntingar sveiflast mun minna en verðbólguálagið og eru yfir 2,5% verðbólgumarkmiði Seðlabankans á meginhluta spátímans. Áhættuþóknanirnar tvær eru tiltölulega háar og breytilegar yfir tíma, sem sýnir að fara þarf varlega í að túlka verðbólguálagið sem hreint mat á verðbólguvæntingum. Í ljós kemur að þessir þrír undirþættir verðbólguálagsins bregðast með mismunandi hætti við óvæntri hækkun vaxta Seðlabankans. Vaxtahækkunin leiðir til hægfara en viðvarandi lækkunar á verðbólguvæntingum og verðbólguáhættuþóknuninni. Á móti vegur hins vegar tímabundin hækkun í lausafjáráhættuþóknuninni sem er í takt við svo kallaðan „áhættufarveg“ miðlunarferlis peningastefnunnar.