Seðlar og mynt

Alls eru fimm fjár­hæðir í seðlum og fimm fjár­hæðir í mynt í gildi sem lögeyrir á Íslandi. 
Eftir­talinn lögeyrir er í gildi á Íslandi: Seðlar að fjárhæð kr. 10.000, 5.000, 2.000, 1.000 og 500, og mynt að fjárhæð kr. 100, 50, 10, 5 og 1.

Seðl­arnir eru hann­aðir af Kristínu Þorkels­dóttur ásamt Stephen A. Fair­bairn. Myntin er hönnuð af Þresti Magnús­syni.

Undir­skrift banka­stjóra er á hverjum seðli. Á öllum seðlum er vatns­merki með andlits­mynd af Jóni Sigurðs­syni, fyrrum forseta Alþingis. Seðlar og mynt eru ávísun á verð­mæti og greiða þannig fyrir viðskiptum. Peningar eru þannig nauð­syn­legur þáttur í nútíma­hag­kerfi, þótt ýmis önnur greiðslu­form hafi komið til sögunnar. Að jafnaði er talað um að peningar gegni þrenns konar hlut­verki. Þeir eru greiðslumið­ill, þ.e. greiða fyrir viðskiptum. Þá eru þeir geymslumið­ill, þ.e. hægt er að geyma verð­mæti í peningum. Í þriðja lagi eru peningar mæliein­ing, þ.e. með þeim er mælt verð­mæti hluta.

Skemmdir seðlar og mynt

Bankar og sparisjóðir innleysa skemmda seðla og skemmda mynt, að uppfyllgum  neðangreindum skilyrðum, og skila þeim síðan til Seðlabanka Íslands.

Ef seðill er svo skemmdur að ekki er hægt að greina ákvæðisverð hans eða númer er hann ekki lögmætur gjaldmiðill. Líkt gildir um mynt. Ef hún er svo slitin eða skemmd að áletrun er ekki vel læsileg telst  hún ekki lögmætur gjaldmiðill.

Ef bæði númer peningaseðils sjást greiðist hann að fullu, en sjáist aðeins annað númerið, þá greiðist einungis hálft verð hans, enda fylgi a.m.k. fjórðungur seðils í einu lagi. Seðlar, sem svo eru skemmdir, að hvorugt númera sjáist, verða ekki innleystir.

Slegnir peningar eru innleystir þótt þeir séu slitnir eða skemmdir og áletranir á þeim máðar, ef verðgildi er örugglega læsilegt.